0
0
De ‘natuur’ heeft geen stem en daarom kunnen wij het gebruiken, consumeren, alles uitgraven, op reis gaan en erin ‘recreëren’. Geen stem die zegt: ‘ho even, jullie pompen te veel water op, wij bomen hebben dat nodig’ of ‘ hou eens op met al dat kunstmest, het bodemleven sterft af’. We zijn geen partij tegen de natuur want we zijn immers onderdeel ván de natuur. De mens voelt zich verheven boven alles maar de ‘natuur’ slaat zonder overleg met ons onverbiddelijk en keihard terug. Hoe dan?
De veelbekroonde film A.I. van regisseur Steven Spielberg uit 2001 heeft een even krachtige als subtiele beginscene. Ergens in de toekomst zijn de poolkappen gesmolten en klimaatveranderingen zorgen voor wateroverlast, hittegolven en stormen. We zien regeringsleiders in de VN overleg voeren en het niet eens zijn met elkaar over welke maatregelen er nodig zijn om deze rampen te stoppen. Spielberg maakt haast slapstick: de beschaving vergaat en mensen bakkeleien over ‘technische oplossingen’ als A.I. Een volgende scene laat zien dat de Aarde één grote ijsklomp is, geen mens meer in leven. De film raast door, geen woord meer over mensen en hun futiliteiten. Het is vooral het ontbreken van enig commentaar over het uitsterven van alles dat de film zo krachtig maakt. We zijn de moeite niet waard, onbetekent voor de Aarde, is de mens minder dan een valse voetnoot tijdens de rondjes van de planeet om de zon.
“De mens is minder dan een valse voetnoot tijdens de rondjes van de planeet om de zon.”
Hitte
De opwarming gaat langzaam, zo langzaam dat je in één mensenleven het niet merkt. Toenemende hitte heeft gevolgen voor de gezondheid, op de manier waarop wij wonen en de buitenruimte. In dit dossier van onze overheid vind je een soort routekaart wat WE kunnen doen en welke maatregelen er nu genomen worden. Maar deze ambtelijke informatie is als de beginscene van de film van Steven Spielberg: het gaat voorbij aan de urgentie. Het wordt veel erger dan we verwachten. De KNMI was totaal verrast -in eigen woorden: verbijstert- door de hitte eind 2021 met temperaturen tot 49 graden in Noordelijke Canada. In Nederland stierven 400 mensen in die periode.
Toch wennen we aan dit soort nieuws: er wordt een hete dag van de vierdaagse afgelast, een paar skipistes gaan nooit meer open, er breekt een ijsschots af van de Zuidpool, etc. Schouderophalend en verdiept in de waan van de korte termijn leven we verder.
Water
Door klimaatverandering stijgt niet alleen de temperatuur wereldwijd, ook neerslagpatronen veranderen. In Nederland merken we dat er vaker overstromingen plaatsvinden door hevige regenbuien. Ook in stedelijk gebied staan straten vaker blank en dit zorgt voor de nodige overlast. In Nederland krijgen we in de zomer te maken met meer en heviger buien. Klimaatverandering zorgt er waarschijnlijk voor dat er ’s zomers minder regendagen zijn. Doordat er in de zomer ook meer water verdampt, krijgen we in dit jaargetijde vaker te maken met droogte. In de winter regent het steeds vaker en heviger, waardoor de kans op wateroverlast toeneemt. Maar wat is wateroverlast? Op de website Overstroomik.nl kun je je postcode invullen en zien hoe hoog het water kan komen bij een overstroming. Dat is in Nederland maar wereldwijd zijn er talloze voorbeelden waar de afgelopen jaren stijgend water voor miljoenen euro’s schade heeft aangericht en duizenden mensen dakloos zijn geworden. Zie Nieuw- Zealand, Australie en Pakistan.
Ontwrichting
De Nederlandse Rijksoverheid schrijft het volgende op haar website:
“Sinds de industriële revolutie is de invloed van de mens op het klimaat snel groter geworden. Dit komt vooral door de uitstoot van broeikasgassen als CO2 en methaan. Broeikasgassen zorgen ervoor dat warmte wordt vastgehouden en daardoor stijgt de temperatuur op aarde. Zonder broeikasgassen zou de aarde ijskoud zijn, maar met teveel broeikasgassen wordt het juist te heet. De toename van CO2 komt vooral door de verbranding van aardolie, aardgas en steenkool. De toename van methaan komt door landbouw (bijvoorbeeld koeien en rijstvelden), moerasgas in waterrijke gebieden en door weglekken van aardgas. We krijgen vaker last van extreem weer. Er komen meer stortregens, zwaardere stormen of juist lange drogere en hete perioden.”
Mensen in de meest kwetsbare regio’s zullen hun heil ergens anders zoeken. Deze klimaatvluchtelingen kun je het ook niet kwalijk nemen. Jij zou ook vluchten als jouw land onbewoonbaar is. De Wereldbank becijferde dat miljoenen mensen gaan vluchten, het getal van 216 miljoen tot 2050 staat in dit rapport. Dit gaat een enorme impact hebben op de landen waar de mensen aan de grenzen staan. Gebrek aan huisvesting, protesten, schaarste en hoogoplopende conflicten liggen op de loer en die komen boven op de alle sociale problemen die nu al zijn: woningnood, asielcrisis, boerenprotesten. Voor meer over dit onderwerp is de monitor 2017 van instituut Clingendael een waardevol document.
